Αντίλογος

Η κάθε συνάντηση με τον καλό μου φίλο, Παντελή Γκόλε, από την Καλογοραντζή, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο οδοντίατρος στο επάγγελμα και λάτρης των αρχαιολογικών μνημείων και χώρων, διαρκώς σου ανοίγει νέα παράθυρα επικοινωνίας.  Σου δίνει αφορμές, να δεις διαφορετικά, πιο θετικά τον κόσμο γύρω σου. Ρίχνοντας μια ματιά στο πρόσφατο κείμενό μου: - Έκκλησ η για την αξιοποίηση του Σπηλαίου της Σκοτεινής - του γεννήθηκαν διάφορες ιδέες -. Ξύπνησαν μέσα του παιδικές αναμνήσεις. Τη νύχτα δεν μπόρεσε, πραγματικά, να κοιμηθεί. Την επόμενη, με προσκάλεσε από το πρωί να πιούμε καφέ για να μου κάνει την τεκμηριωμένη ανάλυση: - Οι γιαγιάδες - λέει - όταν ήμασταν πιτσιρικάδες, μας συμβούλευαν: «Μετά τα μεσάνυχτα στο πλάι των Λυταίων βγαίνουν οι Νεράιδες. Χορεύουν και τραγουδούν, χτυπώντας στους γοφούς τους το ντέφι. Εσείς δεν τις βλέπεται. Αυτές όμως, σας παρακολουθούν. Γι’ αυτό τις νύχτες μην πάτε προς τη Σκοτεινή». Μας τις παρουσίαζαν και σαν διαβόλους με τα...

Συχνά κλείνομαι στο τσόφλι μου - από απογοήτευση - και μονολογώ. «Λαμβάνω αποφάσεις» από μόνος μου. Σαν να είμαι αυτοκράτορας…Σαν να κρατώ στο χέρι μου μαχαίρι και πεπόνι. Πέτρα και καρύδι…    Εννοείτε, κάνω λογαριασμούς χωρίς τον ξενοδόχο. Σήμερα, σαν να μ’ έβαλε ο διάολος ξανά. Χτύπησα το μυαλό μου απ’ το πρωί για της χώρας τα «γελάδια». Για το πώς μπορεί να διοικηθούν καλύτερα μελλοντικά οι Δήμοι μας. Μετά από τη συγχώνευση των επαρχιών, που είναι πια τετελεσμένο γεγονός. Απέκλεια με αυστηρότητα την υποψηφιότητα των παλιών στρατολογημένων έπαρχων που καραδοκούν, φιλοδοξούν, τροχίζονται να κατακτήσουν ξανά την αναπαυτική καρέκλα του Δημάρχου οι: Ντούτσης, Μαλιούκης, Κύρος, δύο Καϊσηδες, Δαλιάνης, Καλτσούνης… Με την ξάστερη λογική: Αφού δεν κούνησαν όλα αυτά τα χρόνια ούτε το μικρό τους δάχτυλο - συμβιβάστηκαν με το κακό - για την επίλυση των ζωτικών ζητημάτων του κακόμοιρου κόσμου μας: Για το ηλεκτρικό, τους δρόμους, το νερό… Κανένας δεν τόλ...

Αφού κατάλαβα ότι τσίμπησε κάπως, ψιλοάρεσε στο αναγνωστικό κοινό η «Διπλή ζωή» των προσώπων που ξεχωρίζουν στη μικρή μας κοινωνία, όπως του Ανδρέα Ζαρμπαλά, του Αχιλλέα Βασιλείου, του Αλέξανδρου Μπάμπη, της Βικτωρίας Τσιούρη, του Γιώργου Μάνου, της Κατερίνας Κώτσια, του Λευτέρη Κάλλου, της Λορέτας Μπότη, του Μηνά Λέκκα, του Νικόλα Λάμπρου και του Σταύρ η Τσιάτη, ανέλαβα νέα πρωτοβουλία. Έριξα και δεύτερο βήμα. Ετοίμασα κι άλλες συνεντεύξεις, που τις συμπεριλαμβάνω τώρα σε τούτη νέα συλλογή, με τον τίτλο «Η αλήθεια σε αφήνει μόνο». Την ερμηνεία, για το πώς η αλήθεια σε αφήνει μόνο, θα τη συναντήσεις, αγαπητέ μου αναγνώστη, φαρδιά - πλατιά ξεδιπλωμένη, μέσα στις σελίδες του βιβλίου. Τα δύο βιβλία μαζί - με συνεντεύξεις - θέλω να πιστεύω, ότι αποτελούν μια ηχηρή φωνή ύπαρξης και συνάμα κραυγή αποδοκιμασίας. Λένε, σε όσους μας αγνοούν, μας υποτιμούν, μας θεωρούν αδύναμους… κι οτιδήποτε άλλο τους περνάει από το νου, ότι είμαστε κι εμείς. Έχουμε αξίες, αρετές, ανάστημα κι ανεξάντλητες...

(Έμαθα το βραβείο που του απονεμήθηκε και πέταξα από τη χαρά μου) Βραβεύτηκε «Για το ήθος, την πρεπιά και την προσφορά του ιδίου, της οικογένειάς του και του ομίλου της Δερβιτσάνης στο Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι» Ο καλός συγχωριανός μου, ο Δήμος Δέδες, δεν είναι ένα τυχαίο κλαρίνο του τόπου μας. Είναι πάθος για τη λαϊκή παράδοση. Είναι οικογενειακή κληρονομιά. Όλοι κάτω από την ίδια στέγη του Δέδε, από παλιά τραγουδούσαν με την ψυχή τους, χόρευαν λεβέντικα. Κούρδιζαν τα όργανα αργότερα και του έλεγαν να καταλάβει του Σαραντινού. Τι βραβείο απονεμήθηκε στο Δήμο....;! Ο ΔΗΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΕΡΟ ΒΡΑΒΕΙΟ για όλους μας. Του εύχομαι μακροζωία, για να μας μάθει περισσότερα. Με το κλαρίνο και με τη φωνή του τραγουδιού του. Το κελάηδημα. Σε ευχαριστούμε Δήμο μας, για όλη την προσφορά σου...στη λαϊκή παράδοση.  Νιώθουμε όλοι μας τόσο μικροί κι ασήμαντοι μπροστά σου…! Γιώργος ΜΥΤΙΛΗΣ 19/06/2014

Κάποια πράγματα δεν έρχονται από μόνα τους. Δεν γίνονται μόνο από επιθυμία. Έχουν μια ροή. Ένα ξεκίνημα. Μια αφετηρία.   Ο Παναγιώτης Ντούλες, π.χ., που ασχολείται με τον παραδοσιακό χορό, αλλά και με το τραγούδι, έχει ακούσματα από παλιά. Εκτός αυτών, ήρθε κι ο ίδιος σε επαφή με την παράδοση. «Συναντήθηκε» με αυτή την ωραία «ερωμένη» αρκετές φορές: Τραγούδησε ο ίδ ιος. Χόρεψε. Φόρεσε την παραδοσιακή στολή... Χόρτασε με παράδοση.   Η μάνα του, η Γιαννούλα, είναι από του Δέδε. Από πολυμελές οικογένεια, στη Δερβιτσιάνη. Με σπίτι, που αντηχούσε από το τραγούδι. Κι ο ήχος ξεχυνόταν από τις καμάρες, τις πόρτες, τα παράθυρα, τους φεγγίτες… …και γέμιζε όλος ο λάκκος με μουσική.   Η Βάνθω το έπαιρνε, ο Μίχος το ‘κλωθε κι όλοι οι υπόλοιποι κρατούσαν ίσο: Η Άφρω, η Βέργω, η Γιαννούλα, ο Δήμος, ο Πάντος, ο Λάκης, ο Γιάννης. Χόρευαν οι κοπέλες, καθώς καθάριζαν την πέτρινη αυλή, με τη σκάρπα στο χέρι για μαντήλι... Κοίτα μέχρι πού έφτανε το πάθος ...

Σαν το ’97 η ίδια κατάσταση επικρατεί και σήμερα στην Αλβανία. Βγαίνουν ξανά στους δρόμους κουκουλοφόροι και ληστεύουν. Απαγάγουν επιχειρηματίες. Σκοτώνουν. Αφαιρούν ζωές αθώων ανθρώπων, για λίγα ψίχουλα…   Η πρόσφατη είδηση: «Πυροβόλησαν λεωφορείο της γραμμής Αθήνα - Τίρανα και σκοτώθηκε ένας νεαρός και τραυματίστηκε βαριά ένας άλλος επιβάτης», ζωντάνεψε μέσα μου μια συγκλονιστική ιστορία, που χρόνια τώρα την κρατώ μέσα μου. Την έριξα στο χαρτί, για να τη μάθουν κι άλλοι: Το ’96, με την ελπίδα ότι θα πετύχαινα καλύτερα, μου την έδωσε κατακέφαλα κι άνοιξα δουλειά στο χωριό. Παρήγαγα χαρτοπετσέτες και χαρτί υγείας. Την παραγωγή την προμήθευα σχεδόν σ’ όλη την Αλβανία.   Ο «εμφύλιος», με πέτυχε να μπαινοβγαίνω συνέχεια σε δύο συνεργεία. Στο γειτονικό χωριό, που κατασκεύαζα ένα τρέιλερ, και στην πόλη, που έφτιαχνα κυλίνδρους για σύγχρονο μηχάνημα.   Πάνω στη συνεργασία με το γείτονα - συγκολλητή, όλο μιλούσα με πάθος για παλιές και νέες φιλίες, που εν...

Τον θεωρώ αδελφικό μου φίλο τον Αχιλλέα. Όχι τον οργισμένο αρχηγό των Μυρμιδόνων της αρχαιότητας, αλλά τον φιλήσυχο, σύγχρονο κορυφαίο μας γλύπτη, ΑΧΙΛΛΕΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ.   Που με την πετυχημένη σμίλη του, γέμισε τις πλατείες της Ελλάδος μ’ έργα τέχνης. Που ξεκινούν από το μνημείο των Σαλαμινομάχων και καταλήγουν στο άγαλμα του Αλέκου Παναγούλη. Πάμε φοβερά ο ένας τον άλλο. Αλλά…αραιά και που συναντιόμαστε. Όταν μας περισσεύει χρόνος… - Μας έγινε η ζωή πατίνι -. Κάποια στιγμή, δεν ξέρω τι του την έδωσε - σαφώς που του το επέβαλλε ένα δυνατό εσωτερικό συναίσθημα - να μου υποσχεθεί ένα δώρο -. Που να μην μπορώ να το ξεχάσω εύκολα με τίποτε, σ’ όλη μου τη ζωή. - Όπως μου το ομολόγησε. Προχθές, που πίναμε κρασί «πάνω» στη θάλασσα στην Αρτέμισα, στα κύματα που πάφλαζαν «κάτω» απ’ τα πόδια μας και συζητούσαμε για αρχαίους γλύπτες: τον Αλκαμένη, τον Βούπαλο, τον Φειδία, τον Έμιλο…, για μούσες και αρχαία ποίηση…, στην επιστροφή για το σπίτι, βγάζει απ’ τ’ αυτ...

Τα βιβλία του ο κάθε συγγραφέας τα αισθάνεται σαν παιδιά του. Όταν βγαίνουν από το τυπογραφείο και κυκλοφορούν, αισθάνεται μεγάλη χαρά. «Η αλήθεια σε αφήνει μόνο», το τρίτο μου βιβλίο, είναι πλέον στα χέρια του αναγνώστη.  Περιμένω με ανυπομονησία την αντίδρασή του. Για να σας σβήσω κάπως την περιέργεια, ξεκόβω την εισαγωγή από τη συνέντευξη με την ταλαντούχα ηθοποιό, Βασιλική Αγγέλη και σας την παρουσιάζω: «Άλλος στη θέση της, για να πετύχει στην καριέρα πιο εύκολα, την καταγωγή θα την έκρυβε. Θα την κρατούσε επτασφράγιστο μυστικό. Παρόλο που αυτό είναι κρυφτούλι πίσω από το δάχτυλο.  Κακώς για όσους το επιχειρούν. Η Βασιλική - όνομα και πράγμα - όχι που δεν την κρύβει την καταγωγή της, αλλά κάνει το αντίθετο. Τη φωνάζει δυνατά. Να την «ακούσει» αν μπορεί, ακόμα κι ο κωφάλαλος. Και νιώθει ωραία.  Έχει τσαμπουκά. Λέει: «Το θεωρώ τιμή μου και καμάρι μου, που είμαι Βορειοηπειρώτισσα. Είμαστε χωρίς Πατρίδα, ουσιαστικά. Νιώθω σαν να μην έχω...

(Δεν μπορώ ν’ αφήσω σημαντικό γεγονός ασχολίαστο, αστήριχτο, γιατί δεν είναι λογικό). Πληθώρα από επιστολές στάλθηκαν στο Σαμαρά για το επίδομα/σύνταξη του ΟΓΑ από Βορειοηπειρώτες. Για να φτάσουν στα ψίχουλα, που διεκδικούν, διάφοροι κοντυλοφόροι γράφουν τι κάναμε για την Πατρίδα μας το 12, το 14, το 40… Κουραστική η διαδρομή. Τόσο που πάνω στο διάβασμα ο αποδέκτης ξεχνά το βασικό ζητούμενο. Χάνεται στο ίσιο. Ομοσπονδίες, διάφοροι φορείς - σφραγίδες, προσχήματα κομμάτων, που δεν εκπροσωπούν κανέναν, αφού η πηγή τους είναι οι αδελφότητες  - που δεν λειτουργούν, μόνο καμιά φορά χορεύουν -  κρατούν σκοπίμως, με ψεύτικη ελπίδα, απογοητευμένο πολίτη. Ατέλειωτες οι κουβέντες σε στέκια, σε πλατείες, σε καφενεία…που καταλήγουν στο πουθενά. Αφού πριν φτάνουν στο σπίτι οι συνομιλητές, ξεχνούν το σκοπό και την απόφαση που πήραν στη μάζωξη. Ο Χρήστος Λιώλης, με ίδια πληγή στο σώμα του, όπως όλοι οι παρήλικες Βορειοηπειρώτες, μάλιστα πιο βαθιά, δεν ασχολείτα...

Είμαι στο χωριό. Ανασαίνω ελεύθερα, αλλά αγαναχτώ και πονώ πολύ. Τέτοια αδιαφορία για το ηλεκτρικό, που φεύγει κι έρχεται σαν να κοροϊδεύουν τη Δρόπολη, όλη τη Μειονότητα, δεν μπορεί να σου τη χωρέσει ο νους. Η κάθοδος στο χωριό, σου βγαίνει από τη μύτη… Χάλι μεγάλο, κατάσταση ανυπόφορη, τραγική, μέσα στον Ιούνιο. Όλος ο κόσμος είναι σε διαμάχη με το νοσηρό αλβανικό κράτος, που διαρκώς επιβάλλει πειθαρχεία πληρωμής σε καλοπληρωτή.  Πρόεδροι χωριών, έπαρχοι, βουλευτές, εθνική οργάνωση, κόμματα… σε απόλυτη αδράνεια, σε αναμονή. Σε ύπνο βαρύ … Τα πόστα..., για να βολευτούν, να πετύχουν τα προσωπικά τους, τα κυνηγούν, τ' αρέσουν. Την αντίσταση, τη διεκδίκηση… για επίλυση σοβαρών ζητημάτων, καθόλου. Όλα αυτά τα σοβαρά…, το ηλεκτρικό τώρα επίκαιρο..., τ' αφήνουν τέμπλα. Γιατί έχουν κόστος, θέλουν θυσία, είναι μεγάλο ρίσκο γι’ αυτούς… Πρέπει να τα βάλουν με το κράτος και δεν το επιθυμούν. Ίσως και να το φοβούνται... Από το ηλεκτρικό, που παρ...

Αν υποστείς τις καθημερινές διακοπές του ηλεκτρικού στη Δρόπολη, κυρίως τη νύχτα, όσο υπομονετικός κι αν είσαι, θα σου σπάσουν τα νεύρα… Μια ζωή αυτή η δουλειά. Και σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Στο μονισμό και στη δημοκρατία.   Ο κόσμος σατιρίζει την κατάσταση - μπάχαλο με την έκφραση: «Όταν βρέχει στη Σκόδρα, φεύγουν τα φώτα στη Δρόπολη». Και σκάει στα γέλια από το κακό του…! Αργυροκαστρίτης εργαζόμενος στη Δρόπολη λέει στ' αφεντικό του: «Η πόλη έχει ηλεκτρικό. Έχει ακόμα και το Λιαζαράτι, που δεν πληρώνει. Μόνο εσείς δεν έχετε. Κι ας καλοπληρώνετε…» Εδώ, σε μας, ασκείται συγκεκριμένη πίεση, για να μπει λουκέτο στις λίγες βιοτεχνίες μας, που αντιστέκονται. Αφέθηκε σκοπίμως ρημαδιό το ηλεκτρικό δίκτυο. Αυτό το λένε έμπρακτα τα χειροπιαστά στοιχεία: Η περιοχή ανεφοδιάζεται με τα φθαρμένα καλώδια του πρώην συστήματος. Σε πολλές ηλεκτρικές κολόνες οι σπασμένοι μονωτήρες αντικαταστούνται από κομμάτι πλαστικής σωλήνας... Οι λογαριασμοί φτάνου...

Γίνεται μπούγιο, πολύς θόρυβος για το τίποτε. Για την αλλαγή φρουράς στο Γενικό Προξενείο της Αλβανίας στα Γιάννενα. Γιάννης φεύγει, Γιάννης έρχεται… (Όπως λέμε: "Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει!") Σαν να την έχουμε πάρει με ταπί αυτή τη θέση. Σαν να ‘ναι μούλκι του παππού μας. Για το Γιάννη Ντάκο, λίγη φασαρία έγινε κάποτε κι έκλεισε η ιστορία στα μουλωχτά. Το Γιάννη Γιάννη, δεν το αντιλαμβάνομαι, γιατί τον πετροβολούν με λύσσα. Αν μπούμε σε άλλη λογική, θα καταλήξουμε ότι και οι δύο Γιάννηδες φταίνε το ίδιο. Αυτοί και το σινάφι τους. Που εξυπηρετούν διπλωματικά την Αλβανία στην Ελλάδα, στη χώρα μας. Πράξη, που δεν μπορώ να διανοηθώ! Ακούω και διαβάζω - και για τους δύο Γιάννηδες - πολλά και διάφορα, αλλά εγώ (μαθημένος μια ζωή από τέτοια) δεν τα ρίχνω όλα στο ίδιο σακί. Έχω την δική μου κρίση, κάνω τις δικές μου επιλογές. Λέω αυτά που λέω. Δεν διαθέτω χειροπιαστά στοιχεία, για να συνυπογράψω τα υπονοούμενα του καθενός…, κ...

(Η εξομολόγηση της γιαγιά - Κατέρως από την Τρέμουλη) Κανείς δεν έκατσε να δει τι απέγινε απ’ όλη την προεκλογική βαβούρα. Πήγαν περίπατο: Εκφωνήσεις, αφίσες, φωτογραφίες, συνεντεύξεις, αντιπαραθέσεις, ανακοινώσεις, χειραψίες, επιστολές, τηλεφωνήματα, μηνύματα, τραπεζώματα, κλαρίνα… Χαμός στο ίσιο… Μας ζάλισαν οι υποψήφιοι με τα παρακάλια, για να τους ψηφίσουμε… Τη Δεύτερα, όμως, χάθηκαν από τα μάτια μας διαμιάς. Η γιαγιά - Κατέρω από την Τρέπουλη έχει μεγάλη συλλογιά. Θυμωμένη, λογαριάζει με τα δάχτυλα. Της βγαίνουν μόνο δύο - τρις υποψήφιοι που μπήκαν σε δημοτικά συμβούλια. Στην Ευρωβουλή κανένας. Σκάει από το κακό  της. Πλαντάξει…, χολιάζει πολύ η κακομοίρα. Όταν, όμως, βαθαίνει περισσότερο και σκέφτεται τα σικλέτια της, πετιέται σαν οχιά: - Τους έγινε φίνα! - λέει. Αφού ξέχασαν τα κούσιαλα και τρέχανε να γίνουν γαλονάδες…! Κοίτα τι άκουγα όλες αυτές τις μέρες στα σοκάκια του χωριού. Ο Τέλης απ’ το Φανάρι, συνεννοήθηκε μ’ έ...

(Νέα στοιχεία για τον ΠΡΩΤΟΧΟΡΕΥΤΗ – ΑΕΤΟ) Τις προάλλες γράψαμε για τον χορευτή, Νίκο Παπά, από τη Γράψη. Δύο καλοί μου φίλοι: ο συγγραφέας του βιβλίου: «Ο χορός που μέριασε τη λύπη», Χρήστος Γιάννης και ο πρώην υπεύθυνος στον Τομέα Πολιτισμού της Επαρχίας Κάτω Δρόπολης, Λευτέρης Κοντός, μας έδωσαν νέα στοιχεία για τον πρωτοχορευτή. Ο Χρήστος μας είπε, βάσει ομολογιών άλλων: «Ο Νίκος Παπάς, προτού βάλει μπρος το αυτοκίνητο, ανέβαινε πάνω στο καπό κι έκανε δύο - τρία χορευτικά τεχνάσματα. Για να του πάει καλά η μέρα. Και κάτι άλλο. Πιο δυνατό. Τον αποκάλεσε αετό ο Γιάννης Κάτσης, συνάμα κι όλη η Ρίζα. Λέει στη συνέχεια ο Κάτω Επισκοπιανός: «Εμείς χορεύαμε, ενώ ο Νίκος άνοιγε τα φτερά του, σαν αετός, και φτερούγιζε πραγματικά!». Ο Λευτέρης πρόσθεσε: «Το Αυτοκινητιστικό Πάρκο των Αγίων Σαράντα όταν διοργάνωνε το Πρωτοχρονιάτικο γλέντι, οι οδηγοί από την πόλη, το Βούρκο και τα χωρία της Παραλίας, αφού έριχναν το χορό τους κι είχαν απολαύσει και το Νίκο Παπά, το...