Αντίλογος

(Κοινωνικό θέμα) Ακούστηκε γλυκός ήχος κλαρίνου πρόγευμα Κυριακής - καλός οιωνός για το χωριό - γίνεται γάμος. Έμαθα και τα ονόματα του ζευγαριού. Κι ότι πριν από 2-3 χρόνια είχε αποχτήσει κι ένα γιο. Παράξενο φαινόμενο. Μετά από αρκετό χρονικό διάστημα συζυγικού βίου - ζευγάρι με απόγονο, παντρεύεται. Κάνει θρησκευτικό γάμο. Συνάμα κάνει και τη βάπτιση του γιου. Η αιτία που γίνεται αυτό, ίσως να είναι η οικονομική δυσχέρεια. Έτσι όμως, όπως το πάει η κοινωνία μας, θίγεται η παράδοση. Κατρακυλάει. Το χειρότερο κακό είναι ότι το φαινόμενο αυτό, μετατράπηκε σε μόδα. Αγκαλιάζεται μαζικά. Επεκτάθηκε, γενικεύτηκε, "εκσυγχρονίστηκε". Ο κόσμος κάνει το δικό του. Ό,τι γουστάρει, ό,τι νομίζει. Η εκκλησία μας, η θρησκεία μας, όμως, πώς αντιστέκεται;! Δεν φρενάρει την κατάσταση, την ολίσθηση;! Δεν διαφωτίζει;! Όπως φαίνεται, χαλάρωσε και αυτή. Τη λύγισε το οικονομικό της όφελος. Πολλά τα παράξενα σε τούτη την ξέφρενη εποχή. Παραγκωνίζεται με ταχύτητα η παράδοση. Σ...

(Στο στούντιο του ζωγράφου, Σταύρη Τσιάτη) Τον βρήκα να σχεδιάζει μια γυναικεία ενδυμασία καθημερινής χρήσης στην αρχαιότητα. Είχαν προηγηθεί και ανδρικές. Αντικρίζω σκαλιστό βασιλικό θρόνο - με φιγούρες και σύμβολα - ριγμένο με μολύβι σε χαρτί και μένω άφωνος … Για να καταλήξει σε σωστό συμπέρασμα,  ο Σταύρης Τσιάτης ξεφυλλίζει πλούσιο υλικό: μελέτες, ευρήματα, ακούσματα … Στηρίζεται - βασικά - πάνω σε γλυπτά που κοσμούν αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής μας και αναπαράγει μετά την αρχαία φορεσιά. Καθώς βλέπεις σε έργα: ενδυμασίες, όπλα, διάφορα αντικείμενα, σού αναπαριστάνεται η πολυτάραχη αρχαία εποχή. Οι προσόψεις στο στούντιο είναι γεμάτες από ποιοτικούς πίνακες, από πορτρέτα, από σκιτσογραφήματα, από ακουαρέλλες… Άλλα έργα είναι εκτεθειμένα, άλλα ακουμπισμένα στον τοίχο κι άλλα στιβαγμένα στο πάτωμα. Έχει στο συρτάρι του ο συγγραφές οχτώ βιβλία, έτοιμα για εκτύπωση, μ’ εθνογραφικό περιεχόμενο. Με κάπου, στις 400 - 500 σελίδες το καθένα, που...

(Πινελιά)   Όταν ήμουν στο Λύκειο κι είχα ξεκινήσει να γράφω στίχους, έκανα παρέα με τον Βαγγέλη.  Ας δούλευε σε μηχανουργείο, έγραφε και μετέφραζε λογοτεχνία ποιοτικά . Ήταν η περίοδος που ανταλλάσσαμε μεταξύ μας ελληνικά βιβλία. (Α παγορευμένα, α υστηρώς "ακατάλληλα" για εκείνη την εποχή)  Τα τυλίγαμε μ’ εφημερίδα, τα κρύβαμε κάτω από το σακάκι, για να μην τα ‘βλεπε το κακό μάτι … Ερχόταν συχνά στο σπίτι μου, τον επισκεπτόμουν κι εγώ. Τότε ήταν που πρόσεξα, σε ξεχωριστό δωμάτιο, πέρα από το σπίτι, βιβλιοθήκη και στούντιο ζωγραφικής. Στο χώρο αυτό, εμπνεόταν και έφτιαχνε τα ποιήματά του, ο Βαγγέλης. Λίγο πιο πέρα, σε τρίποδο, ο Νίκος ζωγράφιζε τα τοπία του, τα πορτρέτα του… Κάπου, σε μιαν άκρη, ήταν ακουμπημένη μια κιθάρα ... Έξω στην μεγάλη αυλή, στρωμένη με μπετό και με πλάκες, ένα μεγάλογο κομμάτι, στην είσοδο, ήταν χωματότοπος, ο μικρός Λευτέρης χτυπούσε τη μπάλα στον τοίχο κι ανησυχούσε τη γειτονιά. Η Ντίνα μικρούλα κι ...

Ήταν το 1978. Μετά από πολυήμερες δοκιμές, νυχτο - ξημερώματα πάνω στο χορό, ο όμιλος γυναικών της Δρόπολης ενόψει του Φολκλορικού Φεστιβάλ τ’ Αργυροκάστρου, ήταν έτοιμος, ν’ ανέβει στη σκηνή. Ασφαλώς, με την αδιαμφισβήτητη επιτυχία. Με την τέλεια προετοιμασία του, τη δεξιοτεχνία του, θα ενθουσίαζε, στο αρχαίο κάστρο, τους θαυμαστές. Θα τους έκοβε για πολλοστή φορά, ξανά μόνο για λίγο την ανάσα. Ήταν η Ντίνα του Μήλου στην κορυφή. Η καλύτερη επιλογή - πρώτο μπόι, ευλύγιστο σώμα - με προσόντα καλλονής. Η λάμψη όλη πάνω της ... ! Αυτή καθόρισαν οι ειδικοί , αποκλειστικά, να σύρει το δροπολίτικο χορό. Ενώ, όλα ήταν έτοιμα και μετά από λίγες ώρες θα ξεκινούσε η εκδήλωση, ανώτατα κομματικά στελέχη έφεραν αντίρρηση. Παρενέβησαν στο φολκλόρ. Το ανέμισμα του μαντιλιού, δεν το εμπιστευόταν στην Ντίνα. Ως μέλος θιγμένης οικογένειας, δεν άρμοζε να είναι η Νίνα στην κορυφή. Να την έβγαζαν από το χορό; Ήταν πλέον αργά. Να την έβαζαν στο τέλος; Θα φαινόταν ξανά.  Σκέφτ...

Ήταν πολλοί και  διάφοροι οι λόγοι, που στο πρώην σύστημα, ως Μειονότητα, ήμασταν στον τόπο μας, στα σπίτια μας: Τα χωριά μας βούιζαν από κόσμο, τα σχολεία μας από μαθητές. Κι αν ήθελες να εγκαταλείψεις το χωριό, δεν στο επέτρεπε με τίποτε ο μονισμός. Το ερμητικό κλείσιμο, η απομόνωση, τα ηλεκτροφόρα … , δεν σ’ άφηναν να βγεις από τη χώρα. Η κατάστασή μας τότε ήταν όπως λέει και το ρητό: “Μπρος βαθύ …” Απροσπέραστο ποτάμι. Ήταν η εποχή του καταδότη. Με την ανατροπή του καθεστώτος, άλλαξαν πολλά πράγματα, άνοιξαν τα σύνορα. Κατενθουσιασμένος ο κόσμος έτρεξε προς τη ζωή. Βγήκε από το σκοτάδι στο φως. Για την Μειονότητα, όμως, που άδειασε τον τόπο της, είναι βαρύ το τίμημα. Ζούμε τη συνέχεια του ρητού:  “ … και πίσω ρέμα”.  Την εποχή του ψευδοπατριωτισμού. Με τη σκλαβιά ήμασταν στον τόπο μας, με τη λευτεριά, δυστυχώς, σε άλλον τόπο. (Μαθητές του σχολείου των Σωφρατίκων - δεκαετία του '70 είναι η λεζάντα σε φωτογραφία του Γιώρ...

Είναι σαν ο άνθρωπος και ο τόπος. Πονάει, αρρωσταίνει, αναρρώνει... Έχει αδυναμίες και αντοχές. Αν δεν τον ξέρεις καλά, δεν τον φροντίσεις, δεν του προσφέρεις την κατάλληλη βοήθεια τη δεδομένη στιγμή, τον χάνεις. Ίσως να είμαστε τυχεροί. Να μας πρόλαβε η κατάρτιση του Γενικού Τοπικού Σχεδιασμού, πάνω στον οποίο θα  ακουμπήσει η υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων. Σε στιγμή που χαροπαλεύουμε, ταλαιπωρούμαστε στην εντατική. Σήμερα μέσα σ’ ένα χώρο λίγοι οι συγκεντρωμένοι, εκτεταμένη η μελέτη, προσεχτική, με λεπτομέρειες. Συνοδευόμενη και με εικόνες.   Αρκετές οι συζητήσεις και η ανάλυση βαθιά. Ασφαλώς και ανακουφίστηκα. Μια γενική μελέτη, που μετράει πόντο - πόντο την επιφάνεια του Δήμου Δρόπολης και Πωγωνίου, που καθορίζει το σύνορο, που προγραμματίζει προσεκτικά - βάζει τάξη σε πολλά πράγματα, κοιτάει κατάματα το μέλλον, την προοπτική, στοχεύει στην ραγδαία, ομαλή ανάπτυξη της περιοχής. Θέτει αρχές και προτεραιότητες, καθορίζει τη σ...

Χρώμα κάπως σκούρο, σε ρούχο, που να σηκώνει λέρα, προτιμούσαμε παλιά, όταν μπαίναμε σε κατάστημα. Για να μην συχνό πλέναμε. Να κρύβαμε κάπως έτσι τη βρωμιά μας. Δεν διαψεύδουμε, στη ζωή, εκείνα τα πέτρινα χρόνια, συμπεριφερόμασταν ανάλογα. Αν πράτταμε διαφορετικά, θα βρίσκαμε το μπελά μας. Τώρα το παλιό φαινόμενο τ’ αποφύγαμε. Στην εποχή που ζούμε τ’ αντικαταστήσαμε, όμως, μ’ άλλη λειτουργία. “Εξελιγμένη” Προσπαθούμε με διάφορους τρόπους να κρύψουμε την εσωτερική βρωμιά μας μέσω επιτήδειας, “σύγχρονης” προσαρμογής. Πλένουμε το ρούχο μας, το πρόσωπό μας καλά, την επιφάνεια δηλαδή. Και μέσα μας, εσωτερικά, κρύβουμε τη βόχα, τη νίλα. Το μεγάλο λεκέ, που δεν εξαφανίζεται με τίποτε, με κανένα ισχυρό απορρυπαντικό,  τον ψευδοπατριωτισμό. Ο οποίος είναι λέρα, δεν σηκώνει λέρα. Γιώργος ΜΥΤΙΛΗΣ 11/07/2017

Ορισμένες γυναίκες διαμένουν μονίμως στον τόπος μας κ α ι βολεύονται, κάτα κάποιο τρόπο, με τις οικογένειές τους εδώ. Βγάζουν το μεροκάματο μέσω της εξυπηρέτησης που προσφέρουν σε ηλικιωμένο στα Γιάννενα. Τ ελευταία παρατηρούμε ένα γεγονός. (Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις, αλλ ά αξ ίζει να τις αναφέρουμε, ως πρωτότυπο φαινόμενο). Λ ίγες απ’ αυτές τις γυναίκες , π αίρνουν , ασφαλώς με τη θέλησή του, τον υπερήλικα και τον γηροκομούν στο χωριό τους , στη Δρόπολη . Π.χ. η Γιαννιώτισσα γιαγια - Μαργαρίτα, αυτές τις μέρες βρίσκεται στο Χάσκοβο . Ξυπνάει νωρίς , βγαίνει στην αυλή, πίνει τον καφέ της μαζί με την Αρετή, ποτίζει τα λουλούδια . Μ ετά , κ άποια στιγμή, κατεβαίνει στον κήπο περιποιείται τα φυτά, μαζεύει λαχανικά ... Η γιαγια - Μαργαρίτα , έτσι όπως λειτουργεί , α ντί να πληρώνει , χαχαχαχα … , « πρέπει » να πληρωθεί. (Η φωτογραφία είναι δανεισμένη από το αρχείο του Ηρακλή Λευτέρη) Γιώργος ΜΥΤΙΛΗΣ 08/07/2017