Αντίλογος

Αφιερωμένο στον Χρήστο ΚΟΡΚΑΡΗ. Όσο κι αν φεύγεις μακριά, εδώ θα ‘ρχεσαι πάλι. Στη μνήμη μας παντοτινά, σαν κύμα στ’ ακρογιάλι. Μεσ’ στα τραγούδια σου, εσύ, του χάρου έλεγες πάντα: «Να παίρνεις γέροντες μαζί, και να ξεχνάς τα νιάτα!». Ούτε που σ’ άκουσε ο φονιάς και σου ‘κανε καρτέρι. Μας έμπηξες μεσ’ στην καρδιά, το δίκοχο μαχαίρι. «Πώς έφυγες έτσι κρυφά, με μάρανες τη δόλια!». Ακούμε τη μανούλα σου, να λέει στα μοιρολόγια. Να κλαίει τη βαθιά πληγή, τη λεβεντιά, τα νιάτα, που πια δε θα τα δει κανείς, μεσ’ στη δικιά του στράτα. Πώς στέκεις έτσι σιωπηλός, κι ακίνητος, καμάρι;! Εσύ ο γλεντζές που απανωτό, δεν άφηνες λιθάρι;! Πες μας, Τάκη, γλυκόλογα, διώξε μας το φαρμάκι! Άνοιξ’ τα μάτια τα όμορφα, κοίτα μας, πες μας κάτι! Μονόκλαδο τον αδελφό, τον άφησες μονάχο. Να ‘χει χαμόγελο πικρό, να ‘χει την πίκρα βράχο. «Τέτα» τη φώναζες μικρός, «Τέτα» κι όντως μεγάλος. Τι πον’ έβαλε μέσα της, στον κόσμο δ...

Το 1958, ο 18χρονος Σπύρος ΚΟΥΜΠΟΥΛΗΣ μπαίνει στη φυλακή. Μόλις είχε τελειώσει τη διετή τεχνική σχολή, κι εκείνη την περίοδο, ως βοηθός τραχτερίστα, μέσα στη σκόνη και στο λιοπύρι όργωνε τα χωράφια της κρατικής επιχείρησης. Με τον Γιώργο ΛΕΖΟ από τη Λεσινίτσα και τον Παναγιώτη ΜΠΟΥΖΟΥΚΑ από το Βελιάχοβο, οι τρεις πυροστιά, αγανακτισμένοι, πήραν πάνω στους σβόλους, μια κοινή απόφαση: Να δραπετεύσουν απ’ τη χώρα αυτή, που σου στερούσε την ελευθερία. Είχαν συγκεκριμένο σχέδιο. Οι δύο να περνούσαν στην Ελλάδα, να οργανώνονταν και να γύριζαν ενισχυμένοι πίσω. Με στόχο: να ενώσουν με αγώνα τον τόπο με τον εθνικό κορμό, με την Πατρίδα τους. Ο Σπύρος, που θα έμενε στο Δέλβινο, για να παρακολουθήσει την κατάσταση, μετά τη δραπέτευσή τους, υποσχέθηκε να τους εξοπλίσει με κόκκινες ιταλικές χειροβομβίδες, απομεινάρια πολέμου, που τις έβρισκε στα καλύβια του χωριού του. Οι δύο: Γιώργος και Παναγιώτης, Χριστούγεννα του '57 βρέθηκαν στους Φιλιάτες. Ο ένας μετά τον ά...

Δεκαπενταετία ίσως να πέρασε από τότε που επισκέφτηκα αποθήκη ηλεκτρικών ειδών για ν' αγοράσω φωτιστικά. Ο Αργιάν Πάνος τα προμηθεύεται ο ίδιος απ' την Κίνα. Περίεργος για τη χώρα αυτή, τον ρώτησα να μου περιγράψει, με λίγες μόνο λέξεις, την οικονομική της ισχύ. «Έφτασα νύχτα στη Σανγκάη και διανυκτέρευσα στον δέκατο έβδομο όροφο ενός ξενοδοχείου. Το πρωί, μόλις ξύπνησα κι άνοιξα το παράθυρο, είδα να περνάει μπροστά μου με μεγάλη ταχύτητα ένα τρένο». Δεν είπε τίποτε άλλο κι ούτε ρώτησα παραπέρα. Έκλεισε τότε σ' αυτό το σημείο η συζήτηση στα Σωφράτικα με τον Αργιάν, για να συνεχιστεί αυτές τις μέρες στην Αθήνα μ' ένα ανοικτόμυαλο κορίτσι μας, που έχει τη μητέρα της απ' τη Δερβιτσάνη. Τρένο μπαίνει στη μέση του διαλόγου μας ξανά, που τώρα πια τρέχει περισσότερο, για να ενώσει απόμακρες χώρες και ηπείρους. Να φέρει τον κόσμο πιο κοντά, ακίνδυνα και οικονομικά. Στα σχέδια του μέλλοντος, που ακόμα δεν τα έχει αντιληφθεί ο ανθρώπινος νου...

Είναι έργο ζωής το βιβλίο «Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ, Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΑΣ», του Βασίλη ΛΑΧΑΝΑ. Βαρύ σε περιεχόμενο, αλλά και σε όγκο. Βαραίνουν στο χέρι σου, ακόμα κι ως χάρτινο υλικό, οι 321 σελίδες. (Προσθέτεις εδώ και τις 259 ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες που συμπεριλαμβάνονται στο έργο και του ανεβάζουν περισσότερο την αξία). Είναι άφθονα, αλλά και σωστά τεκμηριωμένα όλα τα στοιχεία. Στο σφιχτοδεμένο βιβλίο νομίζεις ότι αν ακουμπήσεις ανάλαφρα πάνω στο σώμα του μύτη μαχαιριού, θα δεις να  « ρέει »  αδιάκοπα άφθονο ποιοτικό απόσταγμα. Για το μικρό Βοδίνο, ο Βασίλης, το τέκνο του, μίλησε μέσω τού γραπτού του λόγου, με πόνο ψυχής. Η σωστή συντακτική και ορθογραφική επιμέλεια των Αλκιβιάδη Σ. ΓΚΑΖΙΚΑ και Μάρθας ΤΣΙΟΥΡΗ - ΘΑΝΑΣΗ, προσέθεσαν ομορφιά στις πολύτιμες σελίδες τού βιβλίου. Όταν τελείωσα τη σύνταξη όλου του υλικού, κατέληξα ενθουσιασμένος στο εύλογο συμπέρασμα: ότι από μικρή βατιά, βγήκε μεγάλος λαγός. Σε κάθε σειρά συναντάς την τεράστια υπομονή τ...

(Πινελιά) Όσες φορές κάθεσαι με διανοούμενους, κυρίως με γεωπόνους, που είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τον Πάρη Ζιάκο, διαπιστώνεις και χαίρεσαι πώς ξεδιπλώνουν με σεβασμό και εκτίμηση τη ζωή ενός αξιόλογου Καθηγητή. Ξέρουν καλά την πορεία του. Πώς έφτασε σε δύσκολη εποχή σε κορυφή. Στην αφηγούνται:   -Μετά τις σπουδές διορίστηκε γεωπόνος σε συνεταιρισμό του Τεπελενιού. Επειδή πετύχαινε διαρκώς υψηλά αποτελέσματα στις γεωργικές καλλιέργειες, τον αναβάθμισαν. -Τον έστειλαν στα Τίρανα - τον έκαναν Καθηγητή σ’ Ανώτερη Γεωργική Σχολή. -Αφού ξεχώρισε, διακρίθηκε κι εκεί, σε παράδοση ύλης, αλλά και σε συμπεριφορά, κλπ, τον   έκαναν Γενικό Διευθυντή στο Υπουργείο Παιδείας για θέματα φοίτησης. Τότε ο πανέξυπνος και καλοσυνάτος Πάρης, βρήκε την ευκαιρία να προωθήσει σε πανεπιστήμια αρκετά παιδιά μειονοτικών. Στήριζε, βασικά, τον ικανό. Τότε ορισμένα άτομα  βρήκαν  σ’ αυτόν το αποκούμπι.  Βοήθησε ο Πάρης με τις γνωριμί...

(Κοινωνικό θέμα) Δεν μπορώ να καταλάβω την πράξη ορισμένων υπερηλίκων σε χωριά της Πάνω Δρόπολης, που καλούν μάστορα κι ετοιμάζει, στα «δυο μέτρα» τους στο νεκροταφείο, τον τάφο τους. Αποφασίζουν, κιόλας οι ίδιοι, να γίνει με γρανίτη ή με μάρμαρο... Για να έχει αντοχή και να μην λερώνεται... Εκτός από τον τάφο, από τις οικονομίες τους καλύπτουν-όταν έρχεται η ώρα-και τα έξοδα της κηδείας τους. Προσπαθώ να μπω στον κόσμο αυτών των ανθρώπων. Στην ψυχολογία τους, στο σκεπτικό τους, στο συναίσθημά τους κι αδυνατώ πραγματικά να συλλάβω την τόλμη τους, τη δύναμή τους. Φαίνεται, το γεγονός που τους αναγκάζει να κάνουν την πράξη αυτή, που τους οδηγεί να φτάσουν στο σημείο αυτό, είναι η ασθένεια της εποχής, που σε μεγάλο ποσοστό το παιδί παρατάει το γονιό. Κι όντας μόνος του, ο γέροντας, έχει χάσει την ελπίδα. Κι έχει αποκτήσει πλέον άλλη αντίληψη για τη ζωή του. Περιμένει χωρίς φόβο, χωρίς άγχος, ήρεμα, φυσιολογικά το θάνατό του. Ετοιμάζει και τον τάφο του. ...